Thuật Ngữ Crypto

Đưa ra những định nghĩa cơ bản, thuật ngữ phổ biến khi bạn tìm hiểu thị trường crypto này.

0-9

Airdrop: Airdrop đã dần trở nên phổ biến trong thị trường tiền điện tử kể từ năm 2017 và loại hình tiếp thị này có thể hiểu là “từ trên trời rơi xuống”. Airdrop được coi là một cách thức tiếp thị liên quan đến việc gửi coin hoặc token đến địa chỉ ví của người dùng để nâng cao nhận thức về một loại crypto mới hoặc có thể là một phần thưởng cho các trader trung thành.
Bên cạnh đó, các trader nếu muốn tham gia vào đợt Airdrop sẽ cần phải thực hiện các thao tác như đăng bài lên mạng xã hội, chia sẻ, like, comment, … nhằm lan tỏa và thu hút nhiều người dùng cùng tham gia vào dự án, thông qua đó sẽ làm giá trị của những đồng coin tăng lên.

Altcoin: Altcoin là một thuật ngữ được sử dụng để nói tất cả các loại tiền điện tử khác ngoài Bitcoin, như Ethereum, Ripple, Tether, Litecoin, … Các altcoin đầu tiên được ra mắt vào năm 2011 và đến nay đã có hơn 10.000 loại trong thị trường. Ban đầu, altcoin ra mắt nhằm mục đích cải thiện các khía cạnh còn thiếu sót của Bitcoin như tốc độ giao dịch hoặc hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, gần đây altcoin đã được phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu của các nhà đầu tư.

ATH (All Time High): ATH là viết tắt của cụm từ “All Time High” (mức cao nhất mọi thời đại). Trong tiền điện tử, ATH được định nghĩa là giá trị cao nhất của một đồng coin từng đạt được trong lịch sử giao dịch. Ở thời điểm này, trên thị trường, bên mua mạnh hơn bên bán rất nhiều khiến cho mức giá được đẩy lên ở một mức độ mới, lợi nhuận tăng lên một cách nhanh chóng, vượt xa so với kỳ vọng của các nhà đầu tư. Ví dụ như Bitcoin vào năm 2017 có ATH là 19.798,86 USDT trên cặp giao dịch BTC/USDT, nghĩa là đây là mức giá cao nhất mà Bitcoin từng được giao dịch trên cặp thị trường này.

Binance: Binance là nền tảng giao dịch tiền điện tử được đánh giá là một trong những sàn hàng đầu thế giới, được thành lập vào năm 2017 bởi Changpeng Zhao (CZ) tại Trung Quốc và có trụ sở tại Malta, EU. Hệ thống này tập trung mạnh vào giao dịch altcoin.
Hiện nay, Binance đã cung cấp hơn 500 loại tiền điện tử và token bao gồm, Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Dogecoin (DOGE), Litecoin (LTC), … Bên cạnh đó, sàn cũng có token riêng là Binance Coin (BNB). Bài đánh giá chi tiết sàn Binance.

Bitcoin: Bitcoin (BTC) là một loại tiền tệ kỹ thuật số phi tập trung được tạo ra đầu tiên trên thế giới vào năm 2009 bởi một người (hoặc nhóm) ẩn danh, mang tên Satoshi Nakamoto. BTC sử dụng công nghệ ngang hàng (peer-to-peer) dựa trên nền tảng công nghệ blockchain, nơi mà mọi người đều có thể truy cập để thực hiện các giao dịch.
Qua đó, BTC sẽ không bị giám sát bởi các cơ quan chính phủ hay ngân hàng và có thể loại bỏ hoàn toàn tác động bởi bên thứ ba. Ngoài ra, các giao dịch BTC cũng sẽ khó bị đảo ngược và làm giả. Hướng dẫn mua Bitcoin BTC.

Blockchain: Blockchain là một sổ cái kỹ thuật số của các giao dịch được sao chép và phân phối trên toàn bộ network của hệ thống máy tính một cách an toàn dựa vào hệ thống mã hoá vô cùng phức tạp. Có thể hiểu, Blockchain là một khối (block) chứa các thông tin giao dịch giữa người mua và người bán. Ngoài ra, nó chỉ có duy nhất một mã nhận dạng cho mỗi sàn giao dịch. Do đó, các thông tin giao dịch sẽ không bị thay đổi dưới bất kỳ một hình thức nào. Đặc biệt, công nghệ này còn sở hữu tính năng là việc truyền tải dữ liệu sẽ không đòi hỏi một trung gian để xác nhận thông tin.

Bắt đáy: Bắt đáy (Bottom Fishing) là một chiến lược đầu tư ngắn hạn, trong đó các nhà đầu tư không phải mua các tài sản khi tỷ giá đang giảm mà là chiến lược này đảm bảo an toàn hơn khi áp dụng trong thị trường tăng giá hoặc thị trường đình trệ. Các nhà đầu tư tham gia vào việc bắt đáy sẽ săn lùng những đồng coin mà họ tin rằng đã bị định giá thấp trên sàn. Nếu những đồng coin này được mua ở mức giá thực tế được chiết khấu thì chúng sẽ tăng giá trị và khi đó các nhà đầu tư sẽ bán ra và kiếm lời khi giá hồi phục.

Binance Smart Chain (BSC): Binance Smart Chain là một hệ thống blockchain từ nền tảng giao dịch tiền điện tử Binance. BSC được thiết kế để cung cấp cơ sở hạ tầng hiệu suất cao cho các giao dịch phi tập trung, xây dựng dApps, khả năng tương tác giữa các blockchain khác, hỗ trợ các Hợp đồng thông minh và các sản phẩm DeFi khác. Ngoài ra, mục đích của Binance là để tạo ra một mạng chuỗi chéo (cross-chain network), nơi người dùng có thể hưởng lợi từ thông lượng cao của Binance Chain và khả năng tương thích hợp đồng thông minh của BSC.

BNB coin: BNB coin là một đồng coin riêng của sàn Binance ra mắt vào tháng 7 năm 2017, có thể sử dụng để giao dịch và thanh toán phí trên nền tảng. Ban đầu, BNB hoạt động trên blockchain của Ethereum với token là ERC-20. Tuy nhiên, sau này coin này đã trở thành đơn vị tiền tệ riêng của Binance Chain (blockchain riêng của sàn Binance). Đặc biệt, người dùng BNB sẽ được giảm phí giao dịch trên sàn hoặc có thể sử dụng nó để trao đổi hoặc thanh toán với các loại tiền điện tử khác, chẳng hạn như Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH), Litecoin (LTC), …

Coinmarketcap: Coinmarketcap là một công ty của Hoa Kỳ (hiện tại đã được sàn Binance mua lại, chuyên thống kê thông tin của tất cả các đồng tiền ảo (tiền điện tử, tiền mã hoá, tiền kỹ thuật số hay tiền thuật toán), ví dụ như Bitcoin, Ethereum, Litecoin, … đang được lưu thông trên toàn thế giới, cho phép người dùng có thể cập nhật giá trị hiện tại của từng đồng coin. Đồng thời, trang web này còn cập nhật một cách liên tục và chính xác các thông tin về thị trường tiền số, giúp người dùng có thể dễ dàng theo dõi các coin đang được lưu hành, khối lượng giao dịch trong vòng 24 giờ, biến động giá trị trong vòng 24 giờ được thể hiện theo % giá trị cũng như vốn hoá thị trường của các đồng coin cụ thể.

Coin 98: Coin 98 là một dự án Launchpad thứ 20 của Binance và được phát triển bởi đội ngũ người Việt Nam. Giao thức này cung cấp nền tảng một cửa để người dùng truy cập vào hệ sinh thái tài chính phi tập trung (DeFi) với mục đích giúp người dùng tiếp cận tới DeFi một cách dễ dàng hơn, chẳng hạn như trao đổi phi tập trung, giao thức cho vay, quản trị trên chuỗi và các game dựa trên blockchain. Đặc biệt, Coin 98 cho phép các hoạt động đa chuỗi, giúp người dùng DeFi không nhất thiết phải có kiến thức chuyên sâu về blockchain để tham gia.

Đào Bitcoin: Đào Bitcoin (Bitcoin Mining) là quá trình nắm giữ Bitcoin mà không cần bỏ tiền ra để mua bằng cách giải cách bài toán phức tạp và xác nhận thanh toán nhanh chóng trên hệ thống network của Bitcoin. Tại đây, trong mỗi giao dịch, các miner (thợ đào) sẽ là người xác nhận tính xác thực của từng block dữ liệu trước khi được thêm vào Blockchain (quy trình Proof of Work) và phần thưởng họ nhận lại được sẽ là Bitcoin. Các miner cần phải đầu tư các dàn máy tính với cấu hình cực khủng để có thể xử lý những thuật toán hoặc phải có các máy đào Bitcoin chuyên dụng (ASIC). Ngoài ra, miner cũng có thể đào BTC miễn phí thông qua các trang đào hoặc các phần mềm được phát triển trên điện thoại. Tuy nhiên, các phương pháp này thường không mang lại hiệu quả cao. Xem thêm tại đây.

DeFi: DeFi là viết tắt của cụm từ “Decentralized Finance” (tài chính phi tập trung), dùng để chỉ các sản phẩm tài chính có sẵn trên một mạng blockchain phi tập trung công khai, nghĩa là chúng sẽ được mở ra cho bất kỳ ai sử dụng mà không cần thông qua các bên trung gian như ngân hàng hay tổ chức tài chính. Hầu hết, các ứng dụng DeFi đều được xây dựng trên blockchain Ethereum và tập trung vào các ứng dụng tài chính như cho vay, sàn giao dịch, phái sinh, trading, … Bên cạnh đó, DeFi hướng đến mục tiêu tạo ra một hệ thống tài chính mới, dân chủ hoá hệ thống và khiến hệ thống trở nên công bằng hơn thông qua việc sử dụng các giao thức mở và dữ liệu minh bạch.

Đu đỉnh: Đu đỉnh là cách gọi khi giá tiền điện tử tăng một cách nhanh chóng, liên tục dư mua giá trần khiến nhiều nhà đầu tư sợ mình không được ăn theo, vì vậy phải đặt lệnh mua với mọi giá. Tuy nhiên, đến khi họ khớp được lệnh thì giá đồng coin là ngừng tăng và đột ngột giảm dẫn đến các nhà đầu tư không kịp gây lỗ lâu dài.

DEX (Sàn giao dịch phi tập trung): Sàn phi tập trung (DEX) hoạt động dưới cách thức của một sàn phi tập trung trên nền tảng blockchain, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tiền điện tử mà không dựa vào tổ chức trung gian nào. Hơn thế nữa, người dùng có thể mua bán và trao đổi coin ngay trên ví mà không cần phải chuyển lên sàn. Những gì người dùng cần làm là import ví vào sàn và chỉ khi họ cho phép thì giao dịch mới diễn ra. Ngoài ra, Private key của ví sẽ do người dùng nắm giữ và không ai có thể truy cập vào kể cả sàn giao dịch.

DAO (Tổ chức tự trị phi tập trung): Tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) là tổ chức ứng dụng các bộ quy tắc được mã hoá bằng code. Vì vậy, chúng có thể hoạt động một cách độc lập mà không cần sự can thiệp của con người. DAO hoạt động như một hình thức của quỹ đầu tư mạo hiểm, dựa trên mã nguồn mở và không có cấu trúc quản lý hoặc ban giám đốc điển hình. Ngoài ra, để được phân cấp hoàn toàn, các tổ chức tự trị phi tập trung không bị ảnh hưởng với bất kỳ quốc gia cụ thể nào mặc dù nó đã sử dụng mạng lưới Ethereum (ETH).

Ethereum: Ethereum (ETH) là một loại cryptocurrency lớn thứ hai trên thế giới (sau BTC), ra mắt lần đầu tiên vào năm 2013 bởi Vitalik Buterin. ETH không những là một đồng tiền ảo, mà nó còn là nền tảng tạo ra nhiều ứng dụng khác thông qua ngôn ngữ lập trình.
Thay vì tạo ra giá trị như một loại “vàng kỹ thuật số” giống Bitcoin, Ethereum là một nền tảng hoạt động trên công nghệ blockchain thông qua việc sử dụng chức năng Hợp đồng thông minh (Smart Contract) và các trader có thể khai thác ETH thông qua đơn vị tiền tệ Ether – tiền điện tử được liên kết với Ethereum. Hơn thế nữa, ETH còn được đánh giá là một nền tảng ứng dụng hữu ích và tự tạo ra hệ sinh thái tài chính phân tán cho riêng mình.

FOMO: FOMO là viết tắt của cụm từ “Fear of missing out”, là một thuật ngữ chỉ cảm xúc của các nhà đầu tư khi nhìn thấy mức tăng trưởng tăng vọt trên biểu đồ của coin mà mình không sở hữu. Vì vậy, họ sẽ cảm thấy hoảng hốt và quyết định bán những thứ khác chỉ để mua vào đồng coin đang có giá. FOMO chính là nguyên nhân khiến cho nhiều nhà đầu tư mua coin ở mức cao nhất hoặc giữ lại trong thời gian giảm giá sau khi kiếm được lợi nhuận, khiến cho họ mất một phần hoặc toàn bộ lợi nhuận. Một người có thể được cho là bị FOMO khi họ đưa ra các quyết định một cách nhanh chóng vì sợ bỏ lỡ.

Hodl: Hodl hay còn là Hold coin, xuất hiện vào cuối năm 2013 do Game Kyuubi phát minh. Đây là hình thức mua và nắm giữa lâu dài, tức là, các nhà đầu tư sẽ mua một đồng coin mà họ coi là có tiềm năng lúc giá thấp và giữ trong một khoảng thời gian dài có thể là vài tháng đến vài năm. Sau đó, đợi cho đến khi giá coin đã đạt tới mức như mong muốn thì sẽ bán ra và lấy lợi nhuận.

Hash: Hash (hàm băm) là một hàm toán học, chuyển đổi đầu vào có độ dài tuỳ ý thành đầu ra được mã hoá và có độ dài cố định. Do đó, trong blockchain, các giao dịch có độ dài khác nhau sẽ được hash thông qua một thuật toán băm nhất định và tất cả đều cho đầu ra có độ dài cố định bất kể độ dài của giao dịch đầu vào là bao nhiêu. Hơn nữa, hàm băm không thể được sử dụng để “thiết kế ngược” đầu vào từ đầu ra đã được băm vì các hàm băm là “một chiều”. Vì vậy, hash có thể được sử dụng để xác định rằng ai đó sở hữu một phần dữ liệu mà không tiết lộ chúng là gì và nó cũng giống như một loại khoá kỹ thuật số.

Halving: Halving (giảm một nửa) là thuật ngữ đề cập đến một quy trình làm giảm tỷ lệ phát hành của các đồng coin mới. Chính xác hơn, halving là việc giảm định kỳ trợ cấp khối lượng cung cấp cho các miner để đảm bảo tài sản tiền điện tử sẽ tuân theo tốc độ phát hành ổn định cho đến khi đạt tới được nguồn cung tối đa. Chẳng hạn như, trung bình cứ sau 4 năm, phần thường được cấp cho các miner khai thác BTC khi thêm một khối vào blockchain sẽ bị giảm đi một nửa, điều này được thiết kế nhằm kiểm soát độ lạm phát của BTC.

Hard Fork: Trong công nghệ blockchain, hard fork đề cập đến sự thay đổi căn bản đối với các giao thức của mạng lưới. Nói một cách dễ hiểu hơn, hard fork sẽ chia một loại tiền điện tử thành hai, dẫn đến việc xác thực các khối và giao dịch trước đó trở nên không hợp lệ. Vì vậy, khi một dự án tiến hành hard fork, các node hoặc người dùng của mạng lưới đó cần phải nâng cấp lên phiên bản mới nhất của phần mềm giao thức. Nếu vẫn tiếp tục sử dụng phần mềm cũ song song với những node đã cập nhật phần mềm mới thì việc chia tách thành hai chain khác biệt có thể xảy ra.

ICO: ICO là viết tắt của cụm từ “Initial Coin Offering”, là một dạng tiền điện tử khác mà các doanh nghiệp thường sử dụng để huy động vốn. Một công ty đang tìm cách huy động tiền sẽ tạo ra một đồng coin, ứng dụng hoặc dịch vụ mới để khởi chạy ICO như một cách để gây quỹ. Qua đó, các nhà đầu tư nếu quan tâm có thể mua vào đợt chào bán của công ty và nhận token mới do công ty phát hành. Token này có thể có một số tiện ích trong việc sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty cung cấp hay nó chỉ đại diện cho cổ phần trong công ty hoặc dự án.

IDO: IDO là viết tắt của cụm từ “Initial DEX Offering”, là một loại nền tảng huy động vốn cộng đồng phi tập trung, nó đang mở ra một cách gây quỹ mới trong không gian tiền điện tử. Nếu một dự án đang khởi chạy IDO, điều đó đồng nghĩa là dự án này đang tung ra một đồng coin hoặc token thông quan một sàn giao dịch thanh khoản phi tập trung (DEX). Đây là một hình thức trao đổi tài sản tiền điện tử phụ thuộc vào các nhóm thanh khoản, nơi mà các nhà đầu tư có thể hoán đổi token, bao gồm cả tiền điện tử và stablecoin.

IEO: IEO là viết tắt của cụm từ “Initial Exchange Offering”, là nơi mà một sàn giao dịch tiền điện tử có thể giám sát việc bán các token. Trái ngược với ICO, IEO được quản lý bởi một sàn giao dịch tiền điện tử thay mặt cho công ty khởi nghiệp tìm cách gây quỹ bằng các token mới được phát hành. Ngoài ra, các nhà đầu tư tham gia IEO sẽ không gửi đóng góp cho một Hợp đồng thông minh. Thay vào đó, họ phải tạo một tài khoản trên nền tảng của sàn giao dịch nơi IEO được tiến hành. Sau đó, các nhà đầu tư sẽ đóng góp tài trợ cho ví trao đổi của họ bằng các đồng coin và sử dụng số tiền đó để mua token của công ty gây quỹ.

IFO: IFO là viết tắt của cụm từ “Initial Farm Offering”, là một loại sự kiện bán token mới được phổ biến bởi các nền tảng sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Với sự giúp đỡ của IFO, các nhà đầu tư có thể tham gia “pre-sale” được tổ chức thông qua DEX để nhận token trước khi niêm yết trên các sàn giao dịch. Ngoài ra, IFO có những đặc điểm giống với IEO và ICO, đều là cách để gây quỹ cho các dự án tiền điện tử và những phương pháp phát hành token này thường được thực hiện trên một sàn giao dịch hoặc trên các trang web của dự án.

IPO: IPO là viết tắt của cụm từ “Initial Public Offering”, là một quá trình mà một công ty tư nhân sẽ bán tài sản tiền điện tử của doanh nghiệp mình cho công chúng trong đợt phát hành mới để huy động vốn. Để khởi động IPO, một công ty tiền điện tử cần phải tham gia với các nhà bảo lãnh phát hành hoặc ngân hàng đầu tư, là những bên đánh giá và chấp nhận rủi ro để đổi lấy một khoản phí, sau đó tung đồng coin của họ ra công chúng. Sau khi IPO, đồng coin của công ty giao dịch sẽ xuất hiện trên một sàn giao dịch tiền điện tử. Do đó, IPO thường được gọi là “Lần đầu tiên phát hành ra công chúng”.

KYC (Xác minh danh tính): KYC (Know Your Customer) là quá trình xác minh danh tính và thẩm định khách hàng để tham gia vào mạng lưới tiền điện tử như mở tài khoản trên sàn giao dịch hay các dự án ICO. Các thủ tục KYC được thực hiện nhằm xác định khách hàng là chính họ và định mức giá trị rủi ro mà khách hàng đem lại dựa trên hoạt động tài chính khả nghi của họ, tuân thủ Luật chống rửa tiền (AML) và bảo vệ hệ thống trước các hành vi phạm pháp.

Long: Long (Vị thế mua) là một hình thức giao dịch trong đó các nhà đầu tư sẽ mua coin với mục đích kiếm được lợi nhuận khi giá của nó sẽ tăng về sau. Để có thể mở vị thế mua, các nhà đầu tư sẽ vay tiền của sàn theo một đòn bẩy nhất định để mua một tài sản, sau đó đợi giá tăng lên cao thì sẽ bán ra và trả lại vốn kèm phí mượn cho sàn. Tuy nhiên, trong một giao dịch mua tài sản Long, các nhà đầu tư thường sẽ không giữ đồng coin lâu mà sẽ chốt lời liền khi đạt tới mục tiêu đề ra vì phí vay hàng giờ không hề ít.

Launchpad: Launchpad là dự án tiền điện tử được thiết kế giúp cho các dự án sắp tới của doanh nghiệp đạt được tiềm năng và áp dụng phổ biến, thông qua nhiều cách gây quỹ an toàn, như ICO, STO, IEO, DYDO, SHO, etc. Launchpad giúp cho các dự án thu hút được nhiều đối tượng, từ đó giúp họ bước vào thị trường tiền điện tử một cách dễ dàng hơn. Nền tảng này cũng như các nhóm quảng cáo đều giúp các doanh nghiệp thu được tiền từ cộng đồng. Ngoài ra, dự án launchpad cũng giúp cho nhà đầu tư giảm các rào cản gia nhập như chi phí hay yêu cầu pháp lý.

Mainnet: Viết tắt của cụm từ “Main Network”, là một phiên bản blockchain chính thức sau khi các nhà phát triển thử nghiệm testnet thành công. Khi một đồng coin phát hành, Mainnet sẽ cho biết đồng coin này đã có blockchain riêng, không phụ thuộc vào blockchain của một coin nào khác như BTC hay ETH. Ngoài ra, nó cũng có nền tảng ví riêng và có thể giao dịch gửi hoặc nhận token. Bên cạnh đó, bất cứ nhà đầu tư nào cũng có thể phát hành một token mới dựa trên công nghệ blockchain riêng này.

Margin (Giao dịch đòn bẩy): Margin (hay Margin Trading) là đòn bẩy tài chính. Hình thức này là một chiến lược giao dịch cho phép các nhà đầu tư tiếp cận nhiều hơn với một tài sản cụ thể bằng cách vay vốn từ các nhà giao dịch khác trên một sàn giao dịch hoặc chính từ sàn giao dịch đó. Bên cạnh đó, đòn bẩy tài chính còn cho phép các nhà giao dịch nhân số vốn mà họ có thể giao dịch. Margin thường phổ biến trên các thị trường biến động chậm hoặc ít biến động như thị trường Forex. Tuy nhiên giờ đây nó cũng đã nhanh chóng trở nên phổ biến trong thị trường tiền điện tử chuyển động nhanh.

Market cap (Giá trị vốn hoá): Market cap (Market Capitalization) là tổng giá trị của một loại tiền điện tử. Nếu vốn hoá của thị trường chứng khoán được tính bằng cách nhân giá cổ phiếu với số cổ phiếu đang lưu hành, thì vốn hoá thị trường tiền điện tử được tính bằng cách nhân giá tiền điện tử với số lượng tiền đang lưu hành. Market cap là một cách đơn giản, dễ hiểu để tìm hiểu về mức độ lớn của một loại tiền kỹ thuật số và qua đó có thể giúp các nhà đầu tư đưa ra các quyết định đầu tư thông minh.

Metaverse: Metaverse được hiểu là không gian ảo được tạo ra từ internet và các công cụ hỗ trợ như Công nghệ thực tế ảo (VR) và Công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) mang đến cho người chơi có những trải nghiệm chân thực nhất. Trong thị trường tiền điện tử, Metaverse sẽ giữ nguyên công nghệ cốt lõi đồng thời kết hợp với công nghệ blockchain cho phép mở rộng khả năng kết nối với thế giới xung quanh. Bên cạnh đó, việc trải nghiệm Metaverse có thể đem lại cơ hội cho người sáng tạo và người chơi trong tương lai, như các NFT, vật phẩm game, … Đặc biệt, Metaverse đã giúp các nhà đầu tư tạo ra một thế giới ảo song song, xoá bỏ mọi quy củ không gian, thời gian và hướng đến của một nền công nghiệp điện tử mới.

NFT: NFT, viết tắt của cụm từ “Non-fungible token” là một dạng chữ ký số được lưu giữ trên blockchain, được sử dụng như để đại diện cho một tài sản nào đó và không thể bị thay thế. Ngoài ra, mỗi NFT đều là duy nhất và có tính chất riêng, nó không thể thay thế bằng bất cứ hình thức nào, chính vì vậy mới tạo nên giá trị cho các NFT. Hơn nữa, một đặc tính đặc biệt của NFT là không thể chia NFT dưới bất kỳ hình thức nào. Đặc biệt, cũng giống như các token tiêu chuẩn, NFT cũng đảm bảo quyền sở hữu tài sản, dễ dàng chuyển nhượng và chống gian lận.

OTC: OTC là viết tắt của cụm từ “Over the Counter” là các giao dịch riêng tư để mua hoặc bán tiền điện tử. Các sàn giao dịch OTC không được thực hiện giao dịch trên các sàn giao dịch thông thường, vì vậy nó không có sổ đặt hàng (Order book) công khai dẫn đến cung cấp sự riêng tư được tăng lên cho người mua và người bán. Đặc biệt, OTC đa số phục vụ cho các Whale (Cá voi), những người đang tìm cách mua hoặc bán một số lượng lớn tiền điện tử.

Phi tập trung: Phi tập trung được hiểu là việc đưa ra quyết định không tập trung và không phụ thuộc vào một 1 cá nhân hay tổ chức nào. Đối với thị trường tiền điện tử, tính phi tập trung là không có một tổ chức hay cá nhân nào sở hữu độc quyền mạng lưới này, bất kỳ ai tham gia vào cũng đều có quyền lợi như nhau và thực hiện giao dịch trên mạng lưới một cách ẩn danh. Bên cạnh đó, người dùng sẽ không cần phải xác minh danh tính hay bất cứ điều gì khác để có vào mạng lưới giao dịch crypto.

POW (Proof of Work): Proof of Work là một thuật toán được sử dụng trong mạng lưới blockchain để đạt được sự đồng thuận, nghĩa là nếu người dùng muốn gửi hoặc nhận tiền từ ai đó, họ sẽ không cần phải tin tưởng vào các dịch vụ của bên thứ ba. Trong blockchain, thuật toán này được sử dụng để xác nhận các giao dịch và tạo ra các block mới cho chuỗi. Với POW, các miner cạnh tranh với nhau bằng cách sử dụng máy tính có công suất cao để giải các thuật toán qua đó có thể hoàn thành các giao dịch trên sàn và sẽ nhận được phần thưởng là những đồng coin.

POS (Proof of Stake): Proof of Stake là cơ chế phổ biến thứ 2 và giải quyết được nhiều nhược điểm trên blockchain POW, như thiếu tốc độ, khả năng mở rộng kém hay tiêu thụ nhiều năng lượng. POS có thể hiểu là một người có thể khai thác hoặc xác nhận các giao dịch khối theo số lượng coin/token người đó nắm giữ. Do đó, tại POS, thay vì các miner xác thực các giao dịch, các blockchain POS chỉ đơn giản là làm các trình xác thực, có nghĩa là các miner sẽ xác nhận dữ liệu nhưng sẽ không có quy trình tính toán tiêu tốn nhiều năng lượng để giành quyền xác thực.

Pump & Dump: Pump & Dump (P&D) là kế hoạch bơm và phá giá bán tiền điện tử. Trong đó một cá nhân hoặc một nhóm người có kế hoạch kiếm lợi nhuận bằng cách mua số lượng lớn đồng coin để đẩy nhu cầu và giá của đồng tiền tương ứng lên. Sau đó, họ sẽ phát hành tài sản với giá cao hơn để thu được lợi nhuận đầu tư cao. Đa số những kẻ lừa đảo này thường áp dụng P&D với những đồng coin mới và không phổ biến, không đòi hỏi nhiều tiền thao túng. Bên cạnh đó, chúng còn nhắm tới các đợt chào bán Coin ban đầu (ICO) vì biết nhiều nhà đầu tư đã chuẩn bị tâm lý để mua hàng.

Pool: Pool hay Mining Pool là một serve chung gồm những miner (thợ đào) hoạt động như một nhóm để tìm các khối (block), hay nói cách khác là khai thác thành công tiền điện tử. Đây là nơi mà phần thưởng khối sẽ được chia theo tỷ lệ cho tất cả các miner đã đóng góp vào POW được hash của nhóm, nghĩa là miner càng cung cấp nhiều sức mạnh hash cho hoạt động trong một khoảng thời gian cụ thể thì phần thưởng miner nhận được trong thời gian đó sẽ càng cao.

Ponzi: Ponzi là một mô hình được đặt theo tên của một kẻ lừa đảo người Ý – Charles Ponzi, người đã trở nên rất nổi tiếng sau khi nghĩ ra mô hình lừa đảo này. Hình thức lừa đảo Ponzi hoạt động theo cách lấy tiền của người đến sau trả cho người đến trước. Vì vậy, với mô hình này thì những người đến sau cùng sẽ không nhận lại được gì cả. Các nhà tổ chức chương trình Ponzi thường sẽ hứa hẹn đầu tư tiền của khách hàng và tạo ra được lợi nhuận cao hoặc ít nhất là không có rủi ro.

Short: Short (Vị thế bán) có thể gọi là Bán khống, là một hình thức giao dịch trong đó các nhà đầu tư sẽ tìm cách kiếm lợi nhuận khi giá trị của một tài sản giảm xuống. Để có thể mở một vị thế bán, các nhà đầu tư sẽ vay một loại tiền điện tử mà họ kỳ vọng rằng giá sẽ giảm rồi bán nó trên sàn giao dịch. Sau đó, họ sẽ đợi cho đến khi giá đồng coin giảm hơn nữa để mua lại lượng tiền điện tử tương tự và hoàn trả số vốn đã vay. Vì vậy, nếu giá của một đồng coin giảm xuống, các nhà đầu tư sẽ kiếm được lợi nhuận trên sự chênh lệch giữa chi phí mua và bán.

Satoshi: Satoshi là tên được đặt cho đơn vị nhỏ nhất của đồng Bitcoin và được đặt theo tên của Satoshi Nakamoto, người đã tạo ra Bitcoin. Satoshi đại diện cho một phần trăm triệu Bitcoin (1 Satoshi = 1/100 triệu BTC).

Smart contract: Smart contract (Hợp đồng thông minh) là nơi thiết lập các điều khoản của một thỏa thuận được thực thi dưới dạng mã, chạy trên một blockchain như Ethereum. Vì vậy, toàn bộ quá trình của Hợp đồng thông minh đều được thực hiện tự động và không có sự can thiệp từ bên ngoài. Bên cạnh đó, mục tiêu chính của Smart contract là cho phép hai nhà đầu tư không xác định danh tính vẫn có thể giao dịch hay làm việc với nhau trên Internet mà không cần phải thông qua trung gian.

Stablecoin: Stablecoin là một loại tiền điện tử được liên kết với một tài sản như đô la Mỹ hoặc vàng. Nó là một loại tiền điện tử được xây dựng để mang lại sự ổn định, giảm sự biến động so với các loại tiền điện tử khác như BTC hay ETH, vì nó được hỗ trợ bởi các tài sản khác. Tại đây, người dùng sẽ nhận được một token cho mỗi đô la họ gửi và các token đó có thể được chuyển đổi trở lại thành tiền tệ ban đầu bất kỳ lúc nào. Stablecoin đầu tiên là Tether, được tạo ra vào năm 2014.

Tiền điện tử: Tiền điện tử (crypto) là một tài sản kỹ thuật số được tạo ra từ những bit số hay còn được gọi là tiền đã được số hoá, được phân chia làm 3 loại, gồm Tiền số pháp định, Tiền ảo (Virtual money), Tiền mã hoá (Cryptocurrency). Chúng là một loại tiền tệ phi tập trung hoạt động dựa trên công nghệ blockchain và không có sự giám sát hoặc thao túng từ chính phủ hay các tổ chức tài chính. Ngoài ra, tiền điện tử cũng là một hình thức thanh toán có thể được trao đổi trực tuyến để giao dịch hàng hóa hay các dịch vụ thông thường. Hơn nữa, chúng có thể dùng để đầu tư vào cổ phiếu. Mời bạn đọc cài chi tiết giới thiệu Tiền điện tử là gì.

Trâu cày bitcoin: Trâu cày Bitcoin hay còn gọi là máy đào Bitcoin là thiết bị giúp cho các miner khai thác BTC bằng cách giải các thuật toán. Nó là một siêu máy tính chứa nhiều card đồ hoạ (GPU) nhưng không có màn hình và thành phần chính bên trong máy sẽ bao gồm: card đồ hoạ, bộ cấp nguồn, bo mạch và hệ thống làm mát. Thiết bị này sẽ được kết nối với internet và truy cập vào nền tảng Blockchain để có thể đào BTC. Bên cạnh đó, tốc độ đào BTC nhanh hay chậm, có hiệu quả hay không sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cấu hình máy đào, “Trâu cày” càng khoẻ thì khả năng kiếm lời càng cao.

Telegram: Telegram là một ứng dụng nhắn tin trực tuyến, thường được những người tham gia thị trường crypto sử dụng. Ứng dụng này sở hữu những tiện ích giúp kết nối người dùng một cách nhanh chóng bằng số điện thoại, có nghĩa là người dùng có thể gọi và gửi tin nhắn miễn phí trên điện thoại hay máy tính có kết nối với internet. Điều làm Telegram trở thành một ứng dụng liên lạc phổ biến trong thị trường tiền điện tử là vì độ bảo mật cao và cơ chế mã hoá cho phép người dùng thực hiện những cuộc nói chuyện bí mật, không ai có thể xâm phạm để xem trộm các nội dung tin nhắn.

Tiền Fiat: Tiền Fiat là một loại tiền tệ quốc gia, không được gắn với giá của một loại hàng hoá như vàng hoặc bạc. Giá trị của tiền fiat phần lớn phụ thuộc vào niềm tin của công chúng vào nhà phát hành tiền tệ, thường là chính phủ hoặc ngân hàng trung ương của quốc gia đó. Hầu hết các loại tiền giấy đều là tiền fiat, bao gồm đồng đô la Mỹ, đồng Euro, VND, …

To the moon: To the moon trong thuật ngữ tiền điện tử có nghĩa là giá của một đồng coin đang tăng khỏi biểu đồ. Một đồng coin có thể được mô tả là “mooning” khi giá của nó đã đạt tới đỉnh. Ngoài ra, các nhà đầu tư thường hay hỏi câu “when moon?” khi muốn biết thời điểm thích hợp để bán tiền điện tử của mình trước khi giá giảm trở lại.

Token: Token là một mã thông báo tiền ảo hoặc một mệnh giá của tiền điện tử, mô tả các loại tiền điện tử chạy trên blockchain của một loại tiền điện tử khác, giống như nhiều mã thông báo tài chính phi tập trung (DeFi). Ngoài ra, token còn có rất nhiều chức năng từ việc giúp các nhà đầu tư thực hiện trao đổi phi tập trung đến việc nó có thể bán các vật phẩm quý hiếm trong trò chơi điện tử. Tuy nhiên, tất cả các token đều có thể được giao dịch hoặc lưu trữ giống như bất kỳ loại điện tử khác.

Tomochain: Tomochain là một dự án tiền điện tử được mệnh danh là “Ethereum của Việt Nam”. Đây là một nền tảng blockchain được thiết kế để giải quyết vấn để mở rộng mạng lưới của nền tảng blockchain hiện tại. Ngoài ra, Tomochain hướng tới mục tiêu trở thành một blockchain công khai tương thích với EVM với các ưu điểm như phí giao dịch thấp, thời gian xác nhận nhanh, xác thực kép và ngẫu nhiên để đảm bảo an ninh. Đặc biệt, trong đợt ICO, Tomochain đã phát hành ra đồng tiền kỹ thuật số Tomocoin (TOMO), nhằm quản lý và duy trì cơ sở hạ tầng của hệ thống.

Trade coin: Trade coin là một hình thức mua và bán liên tục một đồng coin. Hình thức này thường chỉ áp dụng đối với những đồng coin có tỷ giá giao động mạnh trong một khoảng thời gian ngắn, chỉ giao dịch trong vòng vài ngày hay có thể vài phút để có nguồn lợi nhuận. Tuy nhiên, trade coin chỉ phù hợp với các trader lâu năm vì nó đòi hỏi phải có kiến thức về phân tích kỹ thuật, đọc biểu đồ và hiểu rõ thị thường.

Testnet: Testnet (Mạng thử nghiệm) là một thuật ngữ dùng để chỉ phiên bản thử nghiệm các tính năng mới của blockchain trước khi được các nhà phát triển đưa vào hoạt động. Cơ chế Testnet cũng giống như Mainnet, bao gồm một blockchain, một mạng lưới các node, miner, người dùng. Ngoài ra, bất kỳ ai cũng có thể sử dụng Testnet để thử nghiệm một đồng tiền điện tử, từ đó có thể đưa ra những đánh giá về đồng coin đó và đưa ra quyết định trước khi đầu tư.

Ví Bitcoin: Ví Bitcoin là một loại ví kỹ thuật số có thể chứa BTC cũng như các loại tiền điện tử khác như Ethereum hay XRP. Ví sẽ giúp người dùng lưu trữ và thực hiện giao dịch một cách an toàn và bảo mật. Mỗi ví sẽ có địa chỉ riêng (giống như số tài khoản ngân hàng) bao gồm một dãy ký tự và số dùng để giao dịch. Bên cạnh đó, ví BTC cũng cho phép người dùng có thể kiểm tra chi tiết thông tin giao dịch như thời gian, số lượng BTC, tình trạng xác nhận giao dịch mua và bán, … Ngoài ra, ví BTC còn cung cấp khoá riêng tư (Private Key) cho người dùng để có thể tự quản lý giao dịch của mình.

Ví tiền điện tử: Ví tiền điện tử (Crypto Wallet) là một ứng dụng cho phép người dùng tiền điện tử lưu trữ và quản lý tài sản kỹ thuật số của họ. Các đồng coin đựng trong ví sẽ được bảo mật bằng việc sử dụng các khoá riêng (Private key). Ví có thể lưu trữ được nhiều đồng coin và token cùng một lúc nhưng hầu hết các ví sẽ chỉ hỗ trợ một số loại tiền mã hoá nhất định. Hiện nay, có 3 loại ví điện tử phổ biến, đó là Ví nóng (Hot Wallet), Ví lạnh (Cold Wallet), Ví Sàn (Exchange Wallet).

Ví lạnh (Cold Wallet): Ví lạnh còn được gọi là ví phần cứng hoặc “kho lạnh”, là một thiết bị vật lý thường được thiết kế nhưng một chiếc USB dùng để lưu trữ tiền điện tử. Vì đây là một thiết bị tách rời nên phần lớn các ví lạnh đều ở chế độ offline, đến khi cần thực hiện giao dịch thì mới kết nối với internet. Do đó, nó có độ bảo mật cao, khó bị hack hay virus tốn công. Ngoài ra, tất cả các thông tin lưu trữ trong ví sẽ được mã hoá, bảo mật chìa khoá (Private Key) cho tất cả các loại tiền mà nó hỗ trợ.

Whale: Whale (Cá voi) trong thế giới tiền điện tử là từ chỉ những cá nhân hoặc tổ chức nắm giữ một số lượng lớn tiền của một loại tiền điện tử cụ thể. Không có một ngưỡng giới hạn chính xác cho định nghĩa này nhưng một số người cho rằng một whale Bitcoin thường nắm giữ ít nhất 1.000 BTC và đối với altcoin thì sẽ cao hơn do vốn hoá thị trường của chúng thấp hơn đáng kể so với BTC. Ngoài ra, whale là người có đủ coin hoặc token để gây ra tác động đáng kể đến giá trị trường bằng cách mua hoặc bán số lượng lớn. Vì vậy, cá voi thường có sức mạnh để khiến thị trường lên hoặc xuống.

White paper: White paper (Sách trắng) nơi lưu trữ tất cả các thông tin về một đồng coin. Nó đưa ra ánh sáng về hai khía cạnh chính của một dự án tiền điện tử là về mục đích của nó và công nghệ đằng sau nó. Ngoài ra, whitepaper còn cung cấp tính hợp pháp và triển vọng chuyên nghiệp cho mỗi dự án tiền điện tử. Sản xuất whitepaper là bước quan trọng cần thiết của một công ty khởi nghiệp tiền điện tử vì nó giúp các nhà đầu tư hiểu được doanh nghiệp này sẽ khác biệt như thế nào so với các đối thủ trong lĩnh vực. Một trong những whitepaper về crypto nổi tiếng nhất chắc chắn là Bitcoin: Hệ thống tiền điện tử ngang hàng, được xuất bản bởi Satoshi Nakamoto vào năm 2008.